Đầu tư trái phiếu từ A-Z: Hướng dẫn an toàn, lợi nhuận & Cách mua 2025

Trong bối cảnh lãi suất tiết kiệm tại các ngân hàng đang duy trì ở mức ổn định nhưng không quá đột phá, nhiều người dân Việt Nam bắt đầu tìm kiếm các kênh sinh lời tốt hơn. Nếu chứng khoán quá biến động và vàng đòi hỏi vốn lớn, thì đầu tư trái phiếu đang nổi lên như một “vùng đệm” hoàn hảo: An toàn hơn cổ phiếu và lãi suất hấp dẫn hơn gửi tiết kiệm.

Vậy thực chất đầu tư trái phiếu là gì? Có những rủi ro khi đầu tư trái phiếu nào cần tránh? Và làm thế nào để mua trái phiếu uy tín (như tại Techcombank)? Bài viết này sẽ là cẩm nang toàn tập dành cho bạn.

1. Đầu tư trái phiếu là gì? Hiểu đơn giản cho người mới

Hiểu một cách đơn giản nhất, đầu tư trái phiếu chính là việc bạn cho một tổ chức (Chính phủ, Ngân hàng, hoặc Doanh nghiệp) vay tiền.

• Bạn (Nhà đầu tư) được gọi là Trái chủ.

• Tổ chức vay tiền được gọi là Nhà phát hành.

Đổi lại, nhà phát hành cam kết trả cho bạn một khoản lãi suất định kỳ (Coupon) và hoàn trả tiền gốc khi đến ngày đáo hạn. Khác với cổ phiếu (bạn là chủ sở hữu công ty), trái phiếu xác nhận nghĩa vụ nợ. Dù công ty làm ăn lỗ hay lãi, họ vẫn có nghĩa vụ phải trả nợ và lãi cho bạn (trừ trường hợp phá sản).

Bảng so sánh: Trái phiếu – Tiết kiệm – Cổ phiếu

2. Các loại hình trái phiếu phổ biến tại Việt Nam

Để trả lời cho câu hỏi đầu tư trái phiếu như thế nào cho hiệu quả, bạn cần chọn đúng loại “giỏ” để bỏ trứng vào.

Đầu tư trái phiếu Chính phủ

Đây là loại trái phiếu do Bộ Tài chính phát hành nhằm huy động vốn cho ngân sách nhà nước.

• Đặc điểm: Được xem là kênh đầu tư “không rủi ro” (risk-free) vì được bảo lãnh bởi Chính phủ.

• Lãi suất: Thường thấp nhất trong các loại trái phiếu (chỉ cao hơn lạm phát một chút).

• Phù hợp với: Các quỹ đầu tư lớn hoặc cá nhân muốn sự an toàn tuyệt đối.

Đầu tư trái phiếu Ngân hàng

Là trái phiếu do các ngân hàng thương mại (như Vietcombank, BIDV, Techcombank…) phát hành để tăng vốn cấp 2.

• Đặc điểm: Rủi ro rất thấp (ngân hàng khó phá sản hơn doanh nghiệp thường).

• Lợi nhuận: Thường cao hơn lãi suất tiết kiệm từ 0.5% – 1.5%/năm.

Đầu tư trái phiếu Doanh nghiệp

Đây là kênh thu hút dòng tiền mạnh mẽ nhất nhưng cũng nhiều tranh cãi nhất. Doanh nghiệp (Bất động sản, Sản xuất, Năng lượng…) phát hành trái phiếu để mở rộng kinh doanh.

• Đặc điểm: Lãi suất rất hấp dẫn (có thể lên tới 10-12%/năm).

• Lưu ý: Rủi ro cao nhất. Bạn cần có kiến thức thẩm định sức khỏe tài chính của doanh nghiệp trước khi xuống tiền.

3. Có nên đầu tư trái phiếu không? Phân tích Lợi ích & Rủi ro

Không có kênh đầu tư nào là màu hồng hoàn toàn. Dưới đây là những điều bạn cần cân nhắc:

Lợi ích

• Thu nhập thụ động ổn định: Bạn biết trước mình sẽ nhận được bao nhiêu lãi.

• An toàn hơn cổ phiếu: Trong trường hợp công ty giải thể, trái chủ được ưu tiên thanh toán trước cổ đông.

Rủi ro khi đầu tư trái phiếu (Cần đặc biệt lưu ý)

Nhiều người lầm tưởng trái phiếu an toàn như tiết kiệm, đây là sai lầm chết người.

1. 1. Rủi ro tín dụng (Vỡ nợ): Đây là rủi ro lớn nhất, đặc biệt với trái phiếu doanh nghiệp. Nếu công ty phá sản, bạn có thể mất trắng hoặc chỉ thu hồi được một phần gốc.

   2. Rủi ro thanh khoản: Khi bạn cần tiền gấp nhưng không ai mua lại trái phiếu của bạn.

   3. Rủi ro lãi suất: Khi lãi suất ngân hàng tăng lên, giá trái phiếu cũ (có lãi suất thấp hơn) sẽ bị giảm xuống.

4. Các hình thức đầu tư: Tự mua hay chọn Quỹ đầu tư trái phiếu?

Cách 1: Mua trực tiếp (Direct Investment)

Bạn tự mở tài khoản chứng khoán, tự chọn mã trái phiếu của một doanh nghiệp cụ thể (Ví dụ: Trái phiếu VinGroup, Masan…).

• Ưu điểm: Chủ động, hưởng trọn lãi suất.

• Nhược điểm: Cần vốn lớn (thường từ 100 triệu – 1 tỷ đồng/lô), rủi ro tập trung (nếu công ty đó sập, bạn mất tiền).

Cách 2: Quỹ đầu tư trái phiếu (Indirect Investment)

Thay vì tự mua, bạn góp tiền vào các quỹ đầu tư trái phiếu (như TCBF, DCIP, VFF…). Các chuyên gia của quỹ sẽ dùng tiền đó mua danh mục hàng chục loại trái phiếu khác nhau.

• Ưu điểm: Vốn nhỏ (chỉ từ 10.000đ), giảm thiểu rủi ro nhờ đa dạng hóa, thanh khoản cao (bán lại cho quỹ bất cứ lúc nào).

• Nhược điểm: Phải trả một khoản phí quản lý nhỏ cho quỹ.

5. Case Study: Hướng dẫn đầu tư trái phiếu Techcombank (TCBS)

Techcombank (thông qua công ty chứng khoán TCBS) hiện đang nắm giữ thị phần môi giới trái phiếu lớn nhất Việt Nam. Dưới đây là cách tham gia đầu tư trái phiếu Techcombank cho người mới.

Sản phẩm iBond (Trái phiếu doanh nghiệp)

Đây là sản phẩm giúp bạn mua trực tiếp trái phiếu của các tập đoàn lớn (Vingroup, Masan, Novaland…) đã được TCBS thẩm định sơ bộ.

• Cách mua: Tải App TCInvest -> Mục Trái phiếu -> Chọn mã iBond phù hợp -> Đặt lệnh mua.

Quỹ đầu tư trái phiếu Techcom (TCBF)

Đây là Quỹ mở trái phiếu lớn nhất Việt Nam.

• Lợi nhuận kỳ vọng: Thường dao động 7-9%/năm (linh hoạt theo thị trường).

• Cách đầu tư:

  1. Mở tài khoản TCBS (Online 100% qua eKYC).

  2. Nạp tiền vào tài khoản.

  3. Vào mục “Đặt lệnh cổ phiếu/CCQ” -> Nhập mã TCBF.

  4. Nhập số tiền muốn đầu tư (Tối thiểu 10.000đ).

Lời khuyên: Nếu bạn là F0, hãy bắt đầu với quỹ đầu tư trái phiếu Techcom (TCBF) để làm quen trước khi tự mua trái phiếu riêng lẻ.

6. Đầu tư trái phiếu như thế nào? Quy trình 4 bước chuẩn

Để bắt đầu hành trình đầu tư an toàn, hãy tuân thủ 4 bước sau:

1. Xác định khẩu vị rủi ro: Bạn muốn lãi cao (chọn trái phiếu doanh nghiệp) hay an toàn tuyệt đối (chọn trái phiếu chính phủ)?

2. Mở tài khoản: Đăng ký tại các công ty chứng khoán uy tín (TCBS, VPS, SSI, VNDirect…).

3. Sàng lọc thông tin:

   • Nếu mua quỹ: Xem lịch sử lợi nhuận của quỹ trong 3 năm gần nhất.

   • Nếu mua trực tiếp: Đọc kỹ bản cáo bạch, xem tài sản đảm bảo của trái phiếu là gì, dòng tiền của doanh nghiệp ra sao.

4. Phân bổ vốn & Theo dõi: Không bao giờ “All-in”. Hãy chia vốn: 30% Tiết kiệm (phòng thân) + 40% Trái phiếu (tích sản) + 30% Cổ phiếu (tăng trưởng).

Kết luận

Đầu tư trái phiếu là một mảnh ghép quan trọng trong tháp tài sản cá nhân, giúp bạn bảo vệ tiền trước lạm phát và sinh lời ổn định. Tuy nhiên, hãy nhớ nguyên tắc vàng: “Lợi nhuận cao luôn đi kèm rủi ro cao”.

Nếu bạn là người mới, hãy bắt đầu tìm hiểu về quỹ đầu tư trái phiếu hoặc các sản phẩm trái phiếu của ngân hàng uy tín để đảm bảo an toàn vốn trước khi nghĩ đến lợi nhuận phi mã.